تاریخ : پنج شنبه, ۹ فروردین , ۱۴۰۳ 19 رمضان 1445 Thursday, 28 March , 2024

نامه تهدید آمیز آقا محمد خان به حاکم گرجستان و سرانجام خیانت

  • ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۰ - ۱۵:۳۹
نامه تهدید آمیز آقا محمد خان به حاکم گرجستان و سرانجام خیانت
حاکم گرجستان خود را تحت حمایت روس‌ها قرار داد و درمقابل کاترین دوم امپراطریس روسیه از طرف خود و جانشینانش ارگلی را حمایت کرد و قلمرو حکومت امیر گرجستان را مورد تضمین قرار داد

«در اواخر قرن دوازدهم هجری قمری سلطنت گرجستان با هراکلیوس دوازدهم بود که ایرانیان او را ارگلی می خواندند. وی پیش از رسیدن به سلطنت در اردوی نادر و همراه با او به صداقت جنگیده بود ولی پس از کشته شدن نادر و ظهور مدعیان ریز و درشت سلطنت ،وی نیز برآن شد که اولا گرجستان را از دسترس مدعیان دور نگهدارد و ثانیا در آن هرج و مرج و آشوب، هرچه تواند برخاک گرجستان بیافزاید . همچنان که اوضاع پیش می رفت و با پیش آمد مرگ کریم خان و برهم خوردن آرامش ایران و پیشرفت های نخستین آقا محمد خان، هراکلیوس احساس خطر نمود. چه او می دانست که این مرد ایلیاتی خشن از کسانی نیست که استقلال گرجستان را ندیده بگیرد و تجاوز هراکلیوس را به خاک ایران بی جواب بگذارد، چنین بود که به اندیشه جلب حمایت رسمی روس‌ها افتاد و سرانجام پس از مذاکراتی بین دولت روسیه و پادشاه گرجستان معاهده ای در تاریخ ۲۴ ژوئیه ۱۷۸۳به امضارسید.

بر طبق این قرارداد ارگلی خود را تحت حمایت روس‌ها قرار داد و درمقابل کاترین دوم امپراطریس روسیه از طرف خود و جانشینانش ارگلی را حمایت کرد و قلمرو حکومت امیر گرجستان را مورد تضمین قرار داد و حتی تضمین کرد که اراضی که احتمالا در آینده به تصرف هراکلیوس درآید از حمایت روسیه برخوردار خواهد بود و برای ایفاء به این تعهد یک لشکر روسی به گرجستان اعزام داشت.»

آقامحمدخان پس از سرکوب مخالفین و درهم شکستن دولت زندیه، همین که وحدت سیاسی در ایران ظاهر شد، در اندیشه گرجستان افتاد اما در آن تاریخ دوازده سال از قرارداد مزبور که به نام محل انعقاد به قرارداد گیورگیوسک خوانده میشد گذشته بود. خان قاجار پیغام تند تهدید آمیزی برای هراکلیوس فرستاد:
« شما از صدها سال پیش مطبع دولت ایران بوده اید و حالا با نهایت تعجب اطلاع یافته ایم که شما با روس‌ها دست یکی کرده اید، در صورتی که آنان در ایران جز تجارت منظوری ندارند. با این که دین ما با شما یکی نیست، ولی شما از دیرباز به ما وابستگی‌ها داشتید. در ایران گرجی و ارمنی و تاتار و پیروان مذاهب مختلف زندگی میکنند. شما باید در مقابل ایشان شرمنده باشید. امروز که قدرت کامله به دست ما افتاده اخطار میکنیم که روابط خود را با روسیه قطع کنی والا در لشکرکشی که قریب به گرجستان خواهم کرد چندان خون روسی و گرجی خواهم ریخت که مانند رود کر جاری شود. برای این که از اوضاع فعلی و وضع حقیقی خود اطلاع حاصل کنی این فرمان به امر ما صادر شد.»

اما هراکلیوس دیگر مایل نبود که روابط خود را با روسیه قطع کند. لذا آقامحمدخان به سرعت خود را به قفقاز رسانده و بعد از نبردی کوتاه با نیروهای گرجی موفق به فتح تفلیس شد .هراکلیوس نیز که تاب رویارویی با خان قاجار را نداشته و از سوی دیگر از کمک دولت روسیه نیز ناامید شده بود پای به فرار گذاشته و به کوه‌ها پناهنده شد. / ایراس

منبع: تاریخ قاجاریه، عبدالحسین نوائی

نویسنده

لینک کوتاه : https://www.iras.ir/?p=1335
  • نویسنده : بهنام علمی
  • منبع : ایراس
  • 1292 بازدید

برچسب ها