ایراس – میخائیل سرگیویچ ایوانف (۱۹۰۹-۱۹۸۶م)، تاریخ‌نگار، ایران‌شناس روس و نویسنده کتب متعدد درباره تاریخ ایران، استاد علوم تاریخ در دانشگاه دولتى مسکو و کرسى تاریخ کشورهاى خاورمیانه در اتحاد جماهیر شوروی سابق بود.
وی در سال ۱۹۰۹ در شهر نوگورود در روسیه متولد شده و در سال ۱۹۳۱ از بخش مطالعات شرقی دانشگاه دولتی لنینگراد فارغ‌التحصیل گردید. ایوانف در ۱۹۵۴ به اخذ درجه دکتری در علوم تاریخی نائل آمد. از ۱۹۴۷ تا ۱۹۵۵ استاد دانشگاه دولتی لنینگراد و از ۱۹۵۳ تا ۱۹۵۵ کارمند علم انیستیتوی شرق‌شناسی بود.
ایوانف از سال ۱۹۴۲ رئیس دانشگاه دولتی آسیای میانه و از ۱۹۴۳ تا ۱۹۴۷ گزارشگر بخش ایران خبر‌گزاری تاس بود و در این سال‌ها طی پنج بار سفر به ایران بیشتر مراکز شهری و روستائی در سراسر ایران را بازدید و بررسی کرد.
میخائیل سرگیویچ که بین سالهای ۱۹۵۴ و ۱۹۵۵ مدیر و رئیس دانشکده مطالعات شرقی بود، از ۱۹۵۵ به مدت چند سال مدیر انستیتوی دولتی روابط بین‌الملل وزارت خارجه شوروی در مسکو شد و ۱۹۵۶ به مقام پروفسوری رسید.
او در سال ۱۹۶۶ در کنگره بین‌المللی ایران‌شناسان در تهران شرکت و درباره مراحل اساسی تاریخ ایران در سده‌های کهن و میانه سخنرانی کرد. وی استاد تاریخ ایران در دانشگاه مسکو و مسئول کرسی تاریخ کشورهای خاور میانه و نزدیک در انستیتوی ملل آسیا و آفریقا وابسته به آکادمی علوم شوروی بوده و به کشورهای شرق میانه از جمله ترکیه و افغانستان هم سفرهایی داشت.
تحقیقات جامع ایوانف در باره تاریخ قدیم و جدید ایران، زمینه مهمترین آثار اورا تشکیل می‌دهند. تحقیقاتش در باب تاریخ عصر اسلامی از نظر جمع‌آوری و نشر اسناد و فرمان‌ها‌ی فارسی در خور توجه است. ایوانف در تهیه مقاله‌های مربوط به تاریخ ایران در اواخر سده هجدهم تا اوائل سده بیست در دائرهالمعارف شوروی در چاپ دوم و سوم آن شرکت داشته است. وی به دریافت مدال اتحاد شوروی نیز نائل آمده است.
او همچنین کتابی در باره مشروطیت ایران با عنوان تاریخ انقلاب ایران تألیف کرده که رویداد‌های تاریخی دوره مشروطه‌خواهی و حوادث پس از آن از سال ۱۹۰۵ تا ۱۹۱۱ را مورد پژوهش قرار داده است. ایوانف در سال ۱۹۸۶ م. دار فانی را وداع گفت.
آثار مهم:
تاریخ ایران از زمان باستان تا امروز، ا.آ. گرانتوسکی – م.آ. داندامایو، ایوانف، مترجم، کیخسرو کشاورزی، ناشر: مروارید ۱۳۸۵
م.س. ایوانف، تاریخ نوین ایران، مترجم، هوشنگ تیزابی. ۱۳۵۸
م.س. ایوانف، تاریخ انقلاب مشروطه ایران، ۱۹۵۷
م.س. ایوانف، تاریخ عمومی ایران، ۱۹۵۲
تهیه شده در تحریریه ایراس
