نگاهی به مهم‌ترین دستاوردهای سیاسی و اقتصادی چین در سال 2020
تاریخ انتشار : شنبه ۱۳ دی ۱۳۹۹ ساعت ۱۰:۴۵
«ما هنوز باید همانند بامبو [نوعی] که در میان سنگ‌‌ها ریشه میزند پاهای خود را بر روی زمین بگذاریم، استوار بایستیم و سخت کار کنیم و همچنان به سوی هدف رفاه مشترک پیشروی کنیم» بخشی از سخنان شی جین پینگ به مناسبت سال نو میلادی.
شروع سال 2020 با فاجعه کرونا در چین آغاز شد و اوضاع اقتصادی این کشور را به شدت تحت تاثیر قرار داد. اما چینی‌‌ها با قرنطینه واقعی و یک برنامه قاطعانه به زودی اوضاع را به حالت عادی برگردانند. نمودار زیر روند اوج و کاهش پاندمی ویروس کرونا در چین را نشان می‌‌دهد. بر اساس آمار کمیسیون ملی بهداشت چین بالاترین میزان مبتلایان مربوط به فوریه 2020 با حدود 60 هزار نفر است. [1] قرنطینه و کنترل بیماری در چین نه تنها یک دستاورد بهداشتی برای این کشور است بلکه حاکی از توانایی سیاسی حکومت چین در اقناع و کنترل 1 میلیارد و 400 میلیون جمعیت در این کشور پهناور است.
با توجه به نمودار فوق اوج بیماری در چین از ژانویه تا آوریل (چهار ماه اول سال) بوده است. چینی‌‌ها برای مهار بیماری با یک برنامه سخت‌‌گیرانه و جدی تعداد زیادی از مدارس، رستوارن‌‌ها، کارخانجات، ادارت و شرکت‌‌ها را تعطیل کردند. بر رفت وآمدها محدودیت شدید اعمال کردند و اجتماعات و تشکیل بازارها را نیز ممنوع اعلام کردند. از این رو نرخ رشد اقتصادی چین در چهار ماهه اول سال 2020 تا نزدیک منفی 7 درصد سقوط کرد. [2] نمودار زیر نرخ اُفت‌وخیز رشد اقتصاد چین در بازه‌های 4 ماهه از سال 2018 تا 2020 را نشان می‌‌دهد.
اما با توجه به سخت‌‌گیری‌‌های موجود اوضاع با سرعت به حالت عادی برگشت و تعدا مبتلایان به شدت کاهش یافت که تاثیر آن در حوزه اقتصادی نیز به خوبی حس شد. به این ترتیب تهدید کرونا تبدیل به یک فرصت و دستاورد برای چینی‌‌ها شد. زیرا در نهایت در پایان سال 2020 این اقتصاد چین بود که در مقایسه با سایر اقتصادهای بزرگ رشد بهتری را کسب کرد. نمودار زیر نرخ رشد اقتصادهای مهم جهان در سال 2020 و رشد احتمالی آن‌‌ها در سال 2021 و 2022 را نشان می‌‌دهد. چنان‌‌که مشاهده می‌‌شود چین با رشد 1.8 درصدی تنها کشور با رشد اقتصادی مثبت در میان این کشورها است. [3]
پایان فقر مطلق یکی دیگر از دستاوردهای اقتصادی چین در سال 2020 است که می‌‌توان آن را یک موفقیت تاریخی برای چین محسوب کرد. اهمیت تاریخی این موضوع بدان جهت است که چین در 30 سال گذشته موفق شده است 850 میلیون انسان را از فقر مطلق نجات دهد. اما در 8 سال اخیر برنامه مبارزه با فقر در چین با جدیت بیشتری دنبال شده است. نهایتاً در نوامبر 2020 رئیس جمهور شی پایان فقر مطلق در چین را اعلام کرد. [4] یو شیائوشینگ پژوهشگر ارشد آکادمی مطالعات اجتماعی چین به درستی معتقد است که حکومت چین با اجرای دقیق قوانین و دستورالعمل‌‌ها همواره تمرکز خود را بر روی وظایف اصلی متمرکز کرده است و این شاید چیزی باشد که سایر حکومت‌‌ها از انجام آن ناتوان هستند. چین اگرچه برنامه‌‌ای بلندمدت در مبارزه با فقر داشته است اما پکن در سال‌‌های اخیر موفق شده بود که از طریق تمهیدات گسترده‌‌ی حکومتی انگیزه پیوستن به کمپین مبارزه با فقر را در همه بخش‌‌های جامعه چین ایجاد کند که ماحصل این تلاش‌‌ها پایان فقر مطلق در این کشور پرجمعیت در سال 2020 بود. [5] چین در واقع با غلبه بر فقر مطلق در سال 2020 یک دهه از دستورکار سازمان ملل برای تحقق توسعه پایدار در سال 2030 جلو افتاده است. [6] نمودار زیر شهرستان‌‌های گرفتار فقر مطلق در چین را نشان می‌‌دهد که از 832 شهرستان در سال 2016 به 52 شهرستان در سال 2019 رسید. این رقم در سال 2020 صفر شده است. [7]
.jpg)
از دیگر دستاوردهای قابل توجه چین در سال 2020 تائید واکسن سینوفارم در آخرین روز سال 2020 بود. این واکسن به تائید اداره ملی محصولات دارویی چین رسیده است و کارایی آن 79 درصد اعلام شده و استاندارد سازمان بهداشت جهانی را نیز کسب کرده است. دولت چین وعده داده است که پس از واکسینه کردن گروه‌‌های پرخطر تمام شهروندان چینی را واکسینه کند. [8] همچنین چین با 16 کشور برای تامین واکسن قرارداد امضا کرده است. اندونزی به تنهایی قرارداد خرید 50 میلیون دوز واکسن را با چین امضا کرده است. نقشه زیر کشورهای خریدار واکسن از سه کمپانی دارویی چینی را نشان می‌‌دهد. [9]
موفقیت‌‌های چین در حوزه فناوری‌های پیشرفته در سال 2020 نیز قابل توجه بوده است. پکن در 23 جولای کاوشگر مریخی تیان‌ون-1 را به فضا پرتاب کرد کرد پیش‌‌بینی می شود در فوریه 2021 وارد مدار مریخ شود و در می 2021 بر روی مریخ فرود آید. همچنین در 24 نوامبر یک کاوشگر ماه با نام چانگ‌ای-5 به ماه پرتاب شد و با موفقیت نمونه‌‌های از ماه را به زمین منتقل کرد. این کاوشگر تصاویری از نصب پرچم چین بر روی ماه را به زمین مخابره کرد. از دیگر دستاوردهای تکنولوژیک چین در سال 2020 می‌‌توان به فرستادن زیردریایی سرنشین‌‌دار با نام فن‌‌دوجه به اعماق 11 هزار متری دریا اشاره کرد. [10] برنامه چین در حوزه فناوری بر اساس سخنرانی شی جین پینگ در سال 2016 به سه دوره زیر تقسیم شده است: دوره نخست تبدیل شدن به یکی از نوآورترین کشورها تا سال 2020، دوره دوم تبدیل شدن چین به یک کشور پیشرو در حوزه فناوری تا سال 2030 و دوره سوم تبدیل شدن چین به قدرت نوآور و علمی جهان تا سال 2049 که مصادف با صدمین سالگرد تاسیس جمهوری خلق چین است. [11] با توجه به دستاوردهای فناورانه سال 2020 به نظر می‌‌رسد که هدف چین در مرحله اول محقق شده است.
در پایان شایان ذکر است که ایده جدید حزب کمونیست چین در سال 2020 برای تداوم توسعه چین سروصدای رسانه‌‌ای بسیاری بر پا کرد. رئیس جمهور شی در می 2020 در اداره سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست چین به «راهبرد چرخه دوگانه» (Dual Circulation) اشاره کرد. هدف از این راهبرد تعمیق توسعه چین با ورود به حوزه تولیداتی با فناوری های بالا و با تاکید بیشتر بر بازار داخلی است. البته مقامات چینی اعلام کرده‌‌اند که این به معنای بسته شدن درهای چین به روی جهان خارج نیست و پکن همچنان به سیاست درهای باز پایبند است. جزئیات بیشتری از این طرح منتشر نشده است. [12] اما پیش‌‌بینی می‌‌شود که راهبرد چرخه دوگانه تبدیل به هسته کانونی چهاردهمین برنامه پنج ساله توسعه (2021-2025) در چین شود که در ماه‌‌های آینده تصویب خواهد شد.
[1] Yiwei, Hu & Zhao Hong, "Xi Jinping: China's historic achievements in an 'extraordinary' 2020", China Global Television Network (CGTN), 31, December 2020.
[2] "2020 coming to end: China's major socio-economic achievements", China Global Television Network (CGTN), 31 December 2020.
[3] "OECD Economic Outlook: Statistics and Projections", Organisation for Economic Co-operation and Development, 28, December 2020.
[4] "China is set to end absolute poverty by 2020, what's next?", China Global Television Network (CGTN), 17 October 2020.
[5] Shaoxiang, Yu, "System advantage helps China defeat extreme poverty", Global Times, 24 November 2020.
[6] "Xi announces major victory in poverty alleviation", Xinhua, 4 December 2020.
[7] Ibid.
[8] "China approves first self-developed COVID-19 vaccine", Xinhua, 31 December 2020.
[9] Jacob, Mardell, "China’s vaccine diplomacy assumes geopolitical importance", Mercator Institute for China Studies (MERICS), 24 November 2020.
[10] Ibid.
[11] "How China's tech footprint in 2020 echoed Xi's vision", China Global Television Network (CGTN), 31, December 2020.
[12] "China’s “dual-circulation” strategy means relying less on foreigners", The Economist, 5 November 2020.
[1] دانشجوی دکتری روابط بین‌الملل دانشگاه اصفهان
