تاریخ : جمعه, ۱۰ فروردین , ۱۴۰۳ 20 رمضان 1445 Friday, 29 March , 2024
جنگ جاسوسان روس، آلمانی و انگلیسی در تهران

روسیه اسناد قیام نافرجام آلمانی در ایران را منتشر کرد

  • ۱۳ شهریور ۱۴۰۰ - ۱۸:۰۱
روسیه اسناد قیام نافرجام آلمانی در ایران را منتشر کرد
سازمان اطلاعات خارجی روسیه اسناد مربوط به اختلال جاسوسان خارجی شوروی در عملیات خرابکاری جاسوسان آلمان در ایران طی جنگ جهانی دوم را از حالت طبقه بندی خارج و منتشر کرده است.

به گزارش ایراس به نقل از خبرگزاری ریانووستی روسیه، این اسناد مدعی هستند که جاسوسان آلمان نازی قصد داشتند در تابستان ۱۹۴۲ میلادی، یعنی قبل از برگزاری کنفرانس تهران در سال ۱۹۴۳، یک قیام فراگیر ترتیب دهند.

سازمان اطلاعات خارجی روسیه این اسناد را در ۸۰ سالگی ورود نیروهای شوروی به ایران منتشر کرده است. خبرگزاری ریانووستی نوشته است که تجاوز ارتش سرخ به ایرانی که اعلام بی طرفی در جنگ کرده بود کاملا منطبق بر توافق سال ۱۹۲۱ میان تهران و مسکو صورت گرفته بود. در این توافق بندی وجود داشته که در صورت استفاده از خاک ایران توسط یک کشور ثالث برای انجام عملیات علیه روسیه‌ی شوروی، مسکو مجاز خواهد بود نظامیان خود را به خاک ایران بیاورد.

این در حالی بود که ایران تا تابستان ۱۹۴۱ میلادی به محلی برای آلمانی ها تبدیل شده بود تا عملیات های خود را در خاورمیانه انجام دهند.

در این گزارش نوشته شده است که نظامیان بریتانیا هم به همراه ارتش سرخ در ماه اوت ۱۹۴۱ میلادی وارد خاک ایران شدند.

خبرگزاری ریانووستی نوشته است که در میان اسناد منتشر شده، دفترچه یادداشت فرانس مایر (با نام واقعی ریچارد آگوست) وجود دارد که اصلی ترین جاسوس سیاسی هیتلر در تهران طی سال های جنگ بوده است. او ارتباط مستقیمی با ایجاد احزاب و گروه های ملی گرای طرفدار هیتلر در تهران و سایر شهرهای ایران داشته است.

ریانووستی می نویسد که اصلی ترین این احزاب، “حزب کبود” و “ملیون ایران” بودند. ظاهرا دولت شوروی پیش از روانه کردن ارتش سرخ به مرزهای ایران در روز ۲۵ اوت ۱۹۴۱ میلادی، نام فرانس مایر و دیگر جاسوسان فعال نازی در ایران را طی یادداشتی به دولت وقت تحویل داده بود.

در ادامه آمده است: مایر پس از اشغال ایران، ارتباطش با برلین قطع شد و مجبور شد سه ماه در قبرستان ارامنه تهران پنهان شود اما با کمک طرفداران آلمان توانست دوباره به شهر بازگشته و فعالیت خود را از سر بگیرد.

مایر در بخشی از دفترچه خاطراتش نوشته است: این اواخر دسترسی به اخبار آلمانی ندارم و مجبورم اخبار بریتانیا و شوروی را بخوانم. اینجا هم نوشته اند ۵۰۰ هزار المانی را در اطراف لنینگراد کشته اند و آلمانی در جنوب هم عقب نشینی می کنند.

او نوشته است که هرچند معتقد است این اخبار بخشی از تبلیغات مسکو و لندن هستند، اما آنها چنان تاثیر منفی روی او می گذارند که قابل چشم پوشی نیست.

در این اسناد همچنین از یک قیام مردمی در حمایت از آلمان در تهران و شمال ایران سخن گفته شده که قرار بود با موفقیت ارتش هیتلر در استالینگراد و قفقاز همزمان باشد. اما یک جاسوس شوروی که با رئیس حزب کبود به نام نوبخت در ارتباط بوده، اطلاعات این حرکات احتمالی را از این طریق دریافت می کرده است.

بر اساس این اسناد به نظر می رسد که مازندران نقشی اساسی در این طرح داشته و قرار بوده چتربازهای آلمانی در روز حادثه در این استان فرود آمده و به قیام کمک کنند. همچنین قرار بوده جاده ها، پل ها و راه های ارتباطی با دیگر استان هم تخریب شوند. همچنین مقرر شده بود که تعدادی نیروی ویژه و تک تیرانداز آلمانی وظیفه مقابله با نیروهای بریتانیا و شوروی را در روز واقعه داشته باشند.

در این اسناد همچنین به یک نام جالب اشاره شده است؛ الکساندر اوتروشنکو، یکی از روسای سازمان جاسوسی شوروی که در زمینه قفقاز، ترکیه و خاور میانه تخصص داشت و در سال ۱۹۴۳ برای تامین امنیت شرکت کنندگان در کنفرانس تهران هم در راس گروهی به ایران آمده بود.

در این اسناد همچنین چند نسخه از روزنامه اطلاعات وجود دارد که در همان روزها خبر از دستگیری گسترده نیروهای طرفدار هیتلر در ساختار حاکمیت داده بود. در گزارش نوشته شده بود، افرادی همچون احمد متین دفتری، ژنرال کوپال و پورزند به همراه یک آلمانی دستگیر شده اند. همچنین چند آلمانی که با پاراشوت قصد ورود به استان فارس و تخریب راه ها و تونل ها را داشته اند، به درخواست شوروی و بریتانیا دستگیر شده اند.

در نهایت این اسناد به دستگیری مایر اشاره دارند که ظاهر وقتی در خانه دکتر قدسی (یک دندانپزشک که همسرش آلمانی بود) دستگیر شد. پس از دستگیری مایر برنامه های المان برای صورت دادن یک قیام عمومی در ایران با شکست روبرو شد. انگلیسی ها او را به هند بردند و دیگر خبری از او نشد. پس از آن هم در تاریخ ۹ سپتامبر ۱۹۴۲، ایران تحت فشار دو قدرت اشغالگر، علیه آلمان اعلام جنگ نمود.

منبع

نویسنده

لینک کوتاه : https://www.iras.ir/?p=2564
  • نویسنده : قدرت شفیعی
  • منبع : ایراس
  • 1902 بازدید

برچسب ها